Programma 4 - Bestuur, inwoners en financiën

Op de gemeenteraad zijn veel nieuwe taken af gekomen. Recent valt te denken aan de WGR maar ook vernieuwingen binnen het kader van de WOO of de omvorming van de rekenkamer. Daarnaast wenst de raad ook zelf steeds meer zichtbaar te worden in de samenleving en meer naar buiten te treden. De raad wenst graag een extra strategisch adviseur aan te trekken om beter in te kunnen spelen op alle (landelijke en eigen) ontwikkelingen.

De informatievoorziening van de gemeenteraad wordt steeds complexer. Het gaat allang niet meer om alleen papierloos vergaderen. Voor het goed functioneren als raadslid en gemeenteraad gaat het in toenemende mate ook om het slim bij elkaar brengen en ontsluiten van informatie. Om deze functie verder te ontwikkelen en beschikbaar te maken voor de gemeenteraad is het noodzakelijk om hiervoor expertise te hebben.

De wet verplicht gemeenten tot een externe Rekenkamer. In 2023 is de voorbereiding opgepakt en afgerond. Per 1 januari 2024 zal de externe Rekenkamer van start gaan. Het budget ten behoeve van een voorzitter, externe leden, een secretaris/ onderzoeker en onderzoeksbudget moet hierop aangepast worden. De raad heeft op 6 juli 2023 ingestemd met de inrichting van de nieuwe Rekenkamer en daarbij besloten om het bestaande budget voor de rekenkamer-functie van € 95.000 te verhogen.

Bij de behandeling van de MPB 2023-2026 heeft de raad motie ‘Onderzoek lastenverlaging’ aangenomen waarin het college wordt opgeroepen om te onderzoeken welke financiële ruimte er in de MPB is om de extra OZB verhoging uit de MPB 2017-2020 terug te draaien conform de toezegging die toen gedaan is.  Gelet op de huidige financiële positie stellen we dit nu niet voor. We zullen dit betrekken bij de Voorjaarsnota 2024.

De raad heeft op 26 januari 2023 ingestemd met het onderzoeken van de mogelijkheid tot het afschaffen van de hondenbelasting met het uitgangspunt dat het voorzieningen niveau gelijk blijft. Voorgesteld wordt om de belasting om te zetten in een “bestemmingsheffing: de opbrengsten moeten dan de uitgaven dekken (ca. € 375.000).

Regionale samenwerking is belangrijker dan ooit. We zien om ons heen dat stevige regio’s het voor elkaar krijgen om lokale en regionale opgaven beter voor het voetlicht te krijgen bij bijvoorbeeld de provincie of de Rijksoverheid. Daarmee is de regio een belangrijk instrument geworden om onze eigen doelstellingen te behalen, zoals. Doelstellingen op het gebied van leefbaarheid en vestigingsklimaat (wonen, werken, bereikbaarheid, voorzieningenniveau). Om die reden versterken we de het regiobureau Regio Stedendriehoek om bijvoorbeeld gemeenten te ondersteunen, te kunnen lobbyen voor steun bij regionale opgaven of een stevig netwerk van betrokkenen op kunnen bouwen. De hogere bijdrage per inwoner wordt ook veroorzaakt door doorwerking van de hoge inflatie in 2022 en de nieuwe CAO gemeenten 2023.

Apeldoorn heeft grote ambities op het vlak van verduurzaming van haar vastgoed (componenten energie, materialen, ruimte, welzijn, water & groen). Zoals in de MPB 2023-2026 toegezegd, werken we aan een visie (het wat) en komen met een routekaart (het hoe). De energiecomponent is daarbij leidend in de uitvoering (versnelling) waarbij we waar mogelijk ook de overige componenten van de verduurzaming betrekken. Dit vraagt om inzet op bouwrente, onderzoek, monitoring, energiemanagement (niet activeerbare kosten) van jaarlijks € 200.000.  Daarnaast schatten we de verduurzamingsinvesteringen op de component energie (incl. onvoorzien, projectleiding, advies, e.d.) in op circa € 80 mln. tot 2050. Voor de periode 2024-2027  houden we rekening met een investering van € 20 mln. Dit is inclusief een bedrag voor eventuele ingrepen op de andere componenten (ruimte, welzijn, materialen, groen & water) die gelijktijdig kunnen worden uitgevoerd. Subsidiemogelijkheden zullen per casus worden onderzocht. De jaarlijks exploitatiekosten (kapitaallasten en toekomstig (extra) onderhoud van deze investeringen lopen op van €170.000 in 2025, € 500.000 in 2026, € 800.00 in 2027, oplopend naar € 1.150.000 structureel in 2028 en verder.

De sturing op de verduurzamingsopgave van ons vastgoed vraagt extra capaciteit (1 FTE) die gedekt wordt uit klimaatgelden.

De hoogte van de kosten die gebruikt worden voor de raming voor de verkiezingen is niet actueel meer. Dit wordt o.a. veroorzaakt door de kosten van projectleiding, hogere huurkosten en autonome kostenstijgingen. Vanaf 2024 zullen ook de verhuiskosten hoger uitvallen i.v.m. een nieuwe aanbesteding hierop.
De kosten van de verkiezingen over het jaar 2023 zijn als basis genomen voor het actualiseren van de raming voor 2024 tot 2027. We verwachten in 2027 twee verkiezingen, de Waterschapverkiezingen en de verkiezing van de Provinciale Staten. Hierdoor vallen de kosten van de verkiezingen in dat jaar hoger uit t.o.v. 2024 tot 2026.

Vanaf 2024 gaat het aantal aanvragen voor reisdocumenten significant stijgen. Het ministerie van BZK heeft samen met de NVVB een rekenmodel ontwikkeld om een reële prognose te maken om de reisdocumentenpiek in beeld te brengen. De piek zal 5 jaar duren tot 2029. Daarna zal het aantal reisdocumentenaanvragen naar verwachting weer terug vallen op het huidige niveau.
De hiermee samenhangende stijging van de legesopbrengsten is al wel in de BBB verwerkt; de benodigde extra formatie nog niet. Het betreft 2,5 fte.; schaal 7.

Als gemeente kennen we een kernportefeuille als het gaat om het gemeentelijk vastgoed. Alle overige panden die niet bijdragen aan onze doelen worden verkocht. Op deze verkoopopgave willen we extra inzet zetten en verwachten we de komende jaren een verkoopresultaat. Om dit te kunnen realiseren is extra inzet van 0,5 FTE op jaarbasis nodig.